Najpopularniejsze rodzaje narzędzi ginekologicznych
1. Wziernik ginekologiczny - popularne narzędzie ginekologiczne
Jest narzędziem wykorzystywanym podczas rutynowej wizyty w gabinecie ginekologicznym. Swoje zastosowanie znajduje podczas cytologii, badania pochwy i badania szyjki macicy. Wprowadzane do pochwy wzierniki posiadają idealnie gładkie i opływowe brzegi, nie powodując obrażeń błony śluzowej narządów. Każdy wziernik dopochwowy powinien zostać dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjentki zgodnie z rozmiarem. Decyzję należy podjąć biorąc pod uwagę wiek, obecność błony dziewiczej i anatomię pacjentki. Wyróżniamy różne rodzaje wzierników ginekologicznych takich jak:
- Wzierniki dwułyżkowe – do tej grupy należy wziernik Kallmorgen'a – wykorzystywany do przeprowadzenia kolposkopii.
- Wziernik Cusco – najczęściej wybierany wzierniki przez lekarzy ginekologów do badania pochwy i szyjki macicy. Dostępny w różnych rozmiarach wziernik ginekologiczny posiada mechanizm śrubowy pozwalający na precyzyjne ustalenie rozwarcia.
Dostępne wzierniki ginekologiczne różnią się nie tylko rozmiarem, ale i budową. Mając na względzie bezpieczeństwo i komfort pacjentki każdy wziernik musi zostać indywidualnie dopasowany do anatomii pacjentki:
- Dla kobiet posiadających wąski kanał pochwy i nastoletnich dziewcząt idealnie sprawdzi się wziernik Pederson. Wziernik dopochwowy posiada wąską i długą część pracującą, dzięki czemu może zostać wykorzystany do badania miednicy.
- Dla dorosłych kobiet idealnie sprawdzi wziernik Graves posiadający szeroką końcówkę.
W przypadku pacjentek, które wcześniej nie współżyły, podczas badań diagnostycznych zaleca się zastosowanie wziernika dla dziewic o węższej i krótszej łyżce.
Przy wyborze wziernika ginekologicznego ważną kwestią pozostaje decyzja o wielokrotności użycia. Wyróżniamy tutaj różne rodzaje ze względu na liczbę użyć:
- Wzierniki jednorazowe, wykonane z przezroczystego tworzywa. Dostępny w ofercie wziernik ginekologiczny INVISO jest bezpieczny w użyciu. Po wykonanym zabiegu każdy wziernik poddaje się utylizacji. Zastosowanie narzędzia do badania ginekologicznego jednej pacjentki zmniejszy ryzyko zakażenia spowodowanego niedokładną i czasochłonną sterylizacją.
- Wzierniki wielorazowe - typu wziernik Jackson - wykonano ze stali nierdzewnej, dzięki czemu mogą być poddane wielokrotnej sterylizacji
2. Anoskop i amniotom - czym się kierować przy wyborze?
Anoskop, czyli inaczej wziernik odbytniczy, składa się z dwóch części: pustej rurki oraz obturatora, który wyjmuje się podczas badania. Instrument jest sztywny i krótszy niż kolonoskop, gdyż jego głównym zastosowaniem jest badanie odbytu i odbytnicy. Anoskopia jest badaniem endoskopowym, które pozwoli wykryć zmiany takie jak: hemoroidy, stany zapalne, polipy odbytu i nowotwory. W celu przeprowadzenia:
- hemorodiektomii, czyli operacyjnego usunięcia żylaków odbytu zaleca się użycie anoskopu Ives-Fansler
- do badań proktologicznych częściej wykorzystywany jest anoskop Hirchsmann
Amniotom jest narzędziem medycznym wprowadzanym do szyjki macicy. Amniotom Baecham służy do przeprowadzenia amnioskopii. Jest wykonywany w sytuacjach, gdy istnieje obawa o zagrożeniu czynności życiowych płodu.
3. Nożyczki ginekologiczne - jakie wybrać?
Nożyczki ginekologiczne są uniwersalnym narzędziem tnącym, niezbędnym na sali zabiegowej. Możemy je podzielić ze względu na posiadaną końcówkę roboczą. Pozwoli to dostosować nożyczki do rodzaju tkanki i wykonywanego zabiegu. I tak wyróżniamy:
- Tępo- tępe proste lub zagięte nożyczki Metzenbaum-Nelson
- Tępo – ostre proste lub zagięte nożyczki Sims
- Ostro – ostre nożyczki proste Sims
Nożyczki ginekologiczne mogą mieć różne zastosowanie:
- Nożyczki ginekologiczne Busch służą do przecinania pępowiny. W tym celu posiada zagiętą i ostrą część roboczą. Do precyzyjnego przecięcia pępowiny przydatne będą również nożyczki ginekologiczne model amerykański. Ich szerokie i płaskie ostrza, zminimalizują szarpanie tkanki i zapewnią precyzyjne cięcie.
- Nożyczki do epistomii Braun-Stadler oraz nożyczki Lawson-Tait/Barnes są wykorzystywane podczas porodu do nacięcia krocza, aby zapobiec urazom główki płodu.
- Nożyczki preparacyjne Metzenbaum wyróżniają się delikatną budową i lekką wagą. Dłuższe nożyczki preparacyjne Mayo – Harrington z tępą i podłużną końcówką pozwolą dotrzeć do wąskich przestrzeni chirurgicznych. Oba instrumenty idealnie sprawdzą się do preparowania tkanek żeńskich narządów rozrodczych.
4. Rozszerzacze, skrobaczki i sondy
Rozszerzacze są instrumentami składającymi się z rączki i stopniowanej końcówki. Każdy posiada gładkie krawędzie i atraumatyczną końcówkę, eliminując ryzyko powstania obrażeń. Wyróżniamy:
- Ginekologiczny - rozszerzacz Hegar - wprowadzany do pochwy w celu rozszerzenia szyjki macicy. Mogą zostać wykorzystane do biopsji, łyżeczkowania macicy oraz założenia wkładki antykoncepcyjnej IUD.
- Urologiczny - rozszerzacz Van-Buren – wprowadzany do cewki moczowej.
Skrobaczka jest narzędziem ginekologicznym o szerokim wachlarzu zastosowań. Może zostać wykorzystana w celu usunięcia łożyska, biopsji endometrium i szyjki macicy oraz łyżeczkowania. Skrobaczka biopsyjna Novak-Schoreckaert o gładkiej i zakrzywionej końcówce umożliwi zeskrobanie części tkanki macicy. Dłuższa skrobaczka Schroeder posiada okrągłą końcówkę wykorzystywaną do usuwania skrzepów i przylegającej tkanki łożyska. Z kolei, skrobaczka, Recamier wyposażono w pętelkową końcówkę w kształcie łzy.
Sonda ginekologiczna (zwana inaczej zgłębnikiem domacicznym) jest wykorzystywana w celu zbadania wysokości dna macicy. Sonda dopochwowa składa się z gładkiej końcówki pracującej i uchwytu na kciuk. Wyróżniamy: sztywną sondę Horrocks wykonaną ze stali nierdzewnej lub dostępną w giętkim wariancie - sondę Sims - wykonaną z posrebrzanego mosiądzu.
5. Kleszcze ginekologiczne i ich rodzaje
- Kleszcze ginekologiczne są stosowane podczas zabiegów ginekologicznych i w położnictwie. Ze względu na swoje zastosowanie możemy je podzielić na:
- Kleszcze do histeroktomii, które są używane do zabiegu usunięcia macicy. Służą one chwytaniu i przytrzymywaniu tkanek, co umożliwia rowkowana końcówka kleszczy. Posiadają różne rozmiary i kształty końcówek. Najpopularniejszy kształt końcówki pracującej posiadają:
- Kleszcze Heaney z zagiętą końcówką
- Kleszcze Wertheim-Cullen (klamry pochwowe) o wygiętej końcówce. Ten rodzaj idealnie sprawdzi się do chwytania tkanek ciężkich, takich jak: więzadła macicy
- Kleszcze Bonney-Berkeley oraz kleszcze Wertheim z 1 x 2 ząbkami
- Kleszczyki biopsyjne Tischler-Baby, Kevorkian i Morgan oraz Kevorkian-Pacific są wykorzystywane do wycinania i pobierania tkanki ze ścian pochwy, szyjki macicy lub ścian macicy w celach diagnostycznych.
Innym rodzajem kleszczy są te, mające usunąć polipy szyjki macicy. W tym celu zaleca się użycie kleszczy do polipów Vant. Fenestrowane szczęki ograniczą uszkodzenia tkanek, a długi trzon umożliwi dotarcie do głęboko położonych polipów. Poród kleszczowy ułatwią kleszcze położnicze. Wykorzystywane są w sytuacji, gdy główka dziecka znajduje się nisko w kanale rodnym, a poród jest na tyle zaawansowany, że nie można wykonać cięcia cesarskiego. Kleszcze położnicze typu De Lee oraz Kleszcze położnicze Wrighley mają gładko zakończone końcówki, gwarantujące bezpieczeństwo noworodka. Rozmiar kleszczy należy dostosować do wielkości główki dziecka.
Pozostałe kleszcze ginekologiczne przydatne w czasie porodu:
- Kleszcze Green-Armytage służące do chwytania skóry na główce płodu.
- Kleszcze Saenger służące do chwytania i usuwania fragmentów łożyska podczas zabiegu cesarskiego cięcia.
Inny rodzaj kleszczy ginekologicznych to - kleszcze do jaja płodowego. Wykorzystywane podczas zabiegu łyżeczkowania macicy (abrazja). Ich przeznaczeniem jest chwytanie i przytrzymywanie pustego jaja płodowego w przypadku wystąpienia ciąży bezzarodkowej. Kleszczyki Dartigue posiadają szerokie, zaokrąglone końcówki umożliwią pewny chwyt narzędziem. Z kolei, ostre i wklęsłe szczęki kleszczy Winter sprawdzą się nie tylko do chwytania jaja płodowego, ale również łożyska.
Jakie jeszcze zastosowanie mogą mieć kleszcze ginekologiczne?
Założenie wkładki domacicznej ułatwią kleszcze ginekologiczne Hartmann. Z kolei, bezpieczne usunięcie wkładki domacicznej IUD umożliwią profesjonalne kleszcze do usuwania wkładek. Wykorzystywane podczas zabiegu na macicy przodozgiętej i tyłozgiętej kleszcze ginekologiczne Hulka z sondą pozwolą manipulować jej dnem. Do zabiegu wazektomii przyda się zacisk ustalający okrągły służący do chwytania i podtrzymywania nasieniowodu. W ginekologii swoje zastosowanie znajdą również kleszcze chirurgiczne. Dzielą się one na:
- Kleszcze hemostatyczne (naczyniowe, maciczne, jelitowe, płucne)
- Kleszcze zaciskowe
Kleszcze hemostatyczne są wykorzystywane do kontrolowania przepływu krwi, uciskania naczyń krwionośnych i tkanek. Swoje zastosowanie znajdą w chirurgii ogólnej i ginekologii. Wyróżniamy: kleszcze jelitowe Allis (tkankowe) i kleszcze Allis Baby - przeznaczone dla dzieci. Posiadają one ostre zęby zalecane do chwytania tkanek ciężkich, tak jak - kleszcze jelitkowe Duval. Do przetrzymywania śliskich tkanek odpowiednie będą kleszczyki Littlewood. Ich wąski profil pozwoli na dotarcie w głębsze miejsca anatomiczne. Do chwytania cienkich tkanek oraz płatów otrzewnej sprawdzą się kleszczyki tkankowe Chaput z ostrymi ząbkami. Dobrym wyborem będą również kleszcze Mikulicz. Żłobiona końcówka oraz ostre ząbki 1x2 zapewnią dobre właściwości chwytne. Najdłuższe - kleszcze Zenker – sprawdzą się nie tylko do chwytania tkanek, ale również do rozwarstwiania i podwiązywania naczyń krwionośnych w celu prowadzenia nici lub szwów.
Innym rodzajem kleszczy chirurgicznych stosowanych w ginekologii jest kulociąg. Od kleszczy hemostatycznych odróżniają go haczyki znajdujące się na każdej części roboczej. Ostre, nachodzące na siebie końcówki robocze zapewnią to mocny i precyzyjny chwyt. Możemy je podzielić ze względu na posiadaną ilość zębów. Wyróżniamy:
- Najczęściej spotykane - kulociągi jednozębne tj. kulociąg Barret, Staude-Moore, Pozzi oraz Braun
- Kulociąg Schroeder z podwójnymi zębami
- Kulociąg Taele o 3x4 ząbkach
- Najwięcej zębów, bo aż 4 posiada kulociąg Pratt-Billroth
Ostatnim rodzajem są kleszcze opatrunkowe. Służą do chwytania i przetrzymywania materiałów opatrunkowych w celu odsączania krwi i różnego rodzaju płynów. Najpopularniejszym wyborem są uniwersalne kleszcze Bozemann oraz wygięte kleszcze do opatrunku dopochwowego Cheron.
6. Stetoskop - jego kształt i wykonanie
Stetoskop w ginekologii jest wykorzystywany do osłuchiwania tętna płodu. W ofercie znajdują się stetoskopy wykonane z:
- Aluminium tj. stetoskop Piniard
- Plastiku
7. Inne narzędzia ginekologiczne - śruby, igły, haki, miednicomierze i imadła
- Do przebicia mięśniaków macicy najlepiej sprawdzi się śruba ginekologiczna Doyen. Ma ona ostrą końcówkę, która pozwoli przebić tkankę macicy. Aby łatwo owinąć się wokół tkanki świder posiada gładkie krzywizny.
- Igła chirurgiczna służy prowadzeniu nici (ligatury) w celu podwiązania naczynia krwionośnego lub tkanek przeznaczonych do zszycia. Igły różnią się kształtem końcówki i stopniem zakrzywienia. Zakończenie igieł należy dobrać w zależności od szytej tkanki. Wyróżniamy:
- Igły stożkowe stosowane w przypadku miękkich i delikatnych tkanek
- Igły tnące wykorzystywane do twardych i zbitych tkanek
- Igły szpatułkowe wykorzystywane w okulistyce
Mogą one posiadać różny stopień zakrzywienia. Krzywiznę wyraża się za pomocą liczb ułamkowych, które odzwierciedlają długość odcinka koła. Jest ona dobierana w stosunku do pola operacyjnego. Im bardziej ograniczone ono jest, tym większa powinna być krzywizna. Duży stopień zakrzywienia ma: igła ginekologiczna do podwiązywania model angielski. Z kolei, igły ginekologiczne tj. Syme oraz Cooper charakteryzują się mniejszym stopniem zakrzywienia.
- Igłotrzymacz tzw. imadło chirurgiczne jest wykorzystywany w ginekologii do trzymania igły chirurgicznej podczas szycia i wiązania końcówek nici chirurgicznych (ligatury). Końcówka narzędzia jest radełkowana, zapewniając stabilność podczas trzymania igły. Imadła chirurgiczne posiadają system zapadkowy, który umożliwi zablokowanie instrumentu i dostosowanie siły zacisku. Wykonane ze stali nierdzewnej mogą posiadać wkładkę z węglika wolframu, dzięki czemu będzie on bardziej wytrzymały. Popularne imadła chirurgiczne wykorzystywane w ginekologii to:
- Igłotrzymacz Webster podobny do Hegara
- Igłotrzymacz Derf z krótką końcówką roboczą
Imadło chirurgiczne należy dobrać do wielkości igły chirurgicznej. W przypadku użycia większego imadła może spowodować zniekształcenie krzywizny igły.
- Hak chirurgiczny - inaczej retraktor - jest narzędziem wykorzystywanym do retrakcji struktur anatomicznych. Ma to na celu uzyskanie lepszej widoczności i dostępu do operowanego miejsca. Wyróżniamy hak: ręczny, który wymaga trzymania instrumentu podczas zabiegu tj. Landon. Automatyczny tj. O'Sullivan-O'Connor. Posiadają co najmniej dwie łyżki i mechaniczną blokadę. Umożliwia to przeprowadzenie zabiegu bez konieczności trzymania instrumentu w dłoni
- Miednicomierz służy badaniu miednicy. Z jego pomocą lekarz ginekolog jest w stanie dokonać pomiarów średnicy. Pozwoli to ocenić przebieg porodu i ewentualną kwalifikację do cesarskiego cięcia. Miednicomierze mają zakrzywiony kształt, dopasowujący się do kształtu miednicy. Ich końcówki posiadają małe kulki, aby nie uszkodzić tkanek pacjentki. Każdy z nich posiada miarkę rozwarcia ze skalą wyrażoną w calach i centymetrach. Najczęściej wybieranymi miednicomierzami są: miednicomierz Coller oraz dłuższy miednicomierz Breisky (Pelvimetr).
